แบบแห่งอำนาจ : ความมั่นคงร่วมกัน
ระบบอำนาจที่รัฐแต่ละรัฐในโลกจะให้หลักประกันในความมั่นคงและเอกราชของรัฐอื่นทุกรัฐ กุญแจสำคัญที่จะไขไปสู่แบบแห่งอำนาจชนิดความมั่นคงร่วมกันนี้ ก็คือ จะต้องให้รัฐต่าง ๆ มีส่วนร่วมและมีพันธกรณีร่วมกันอย่างกว้างขวาง ภายใต้เงื่อนไขข้างต้นนี้ ชาติที่ก้าวร้าวก็จะต้องเผชิญกับการร่วมกันต่อต้านจากทุก ๆ ชาติในชุมชนระหว่างประเทศ ข้อสมมติฐานขั้นพื้นฐานนี้ ได้มีการเขียนไว้ในกติกาแห่งสันนิบาตชาติ และในกฎบัตรแห่งสหประชาชาติ นับเป็นความพยายามที่ผ่านมาแล้วเพียงสองครั้งเท่านั้นที่จะสร้างระบบการทำงานของความมั่นคงร่วมกัน คำว่า "ความมั่นคงร่วมกัน" นี้บางทีก็ใช้กันอย่างผิด ๆ เมื่อพูดถึงการตกลงทางความมั่นคงในระดับภูมิภาคหรือในการรวมกลุ่มความมั่นคงของแต่ละฝ่ายในสงครามเย็น การรวมกลุ่มกันเป็นสนธิสัญญานาโต กติกาสัญญาวอร์ซอ และกติกาสัญญาริโอ เป็นต้น มักจะอ้างกันว่าเป็นการรวมกลุ่มความมั่นคงร่วมกันในระดับภูมิภาค ทั้งนี้เพราะการรวมกลุ่มแบบนี้ไม่เพียงแต่จะได้รับอนุญาตให้สามารถกระทำได้จากกฎบัตรสหประชาชาติ แต่ยังเป็นการรวมกลุ่มที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ในการชี้นำของสหประชาชาติได้อีกด้วย แต่ทว่าแนวความคิดในการจัดรวมกลุ่มความมั่นคงระดับภูมิภาคเช่นว่านี้ เป็นการขัดกับหลักการความมั่นคงร่วมกันในความหมายแท้ ๆ เพราะไม่เป็นไปตามเงื่อนไขที่ว่าจะต้องกระจายไปทั่วในระดับสากล องค์การระดับภูมิภาคเหล่านี้จึงเป็นตัวอย่างของแบบแผนแห่งอำนาจในลักษณะร่วมกันเป็นพันธมิตร หาได้เป็นแบบแผนแห่งอำนาจในลักษณะของความมั่นคงร่วมกันไม่
ความสำคัญ ว่ากันจริง ๆ แล้ว ความมั่นคงร่วมกันนี้เป็นแบบแผนแห่งอำนาจได้แต่ในทางทฤษฎีเท่านั้น ในฐานะที่เป็นทฤษฎีนี่เอง จึงได้เป็นที่สนใจของบรรดารัฐบุรุษและมวลปราชญ์ช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง แต่ความจริงแล้วระบบความมั่นคงร่วมกันนี้ไม่เคยทำงานอย่างมีประสิทธิผลอะไรเลย ระบบความมั่นคงร่วมกันในองค์การสันนิบาตชาติก็ได้ขาดเงื่อนไขสำคัญคือความเป็นสากลที่แท้ แม้แต่หมู่มหาอำนาจเองก็มิได้อยู่ภายใต้ข้อบังคับเดียวกันในขณะเดียวกัน ส่วนในระบบสหประชาชาติตอนนี้ก็ยังไม่สามารถสร้างความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันในหมู่มหาอำนาจ เกี่ยวกับสถานภาพเดิมที่ระบบนี้ต้องการจะดำรงไว้ เมื่อเป็นเช่นนี้ อุดมคติเกี่ยวกับความมั่นคงร่วมกันนี้ จึงได้เป็นเพียงเรื่องเพ้อเจ้อ เลื่อนลอย ได้แต่พูด ๆ กันเท่านั้นเอง รัฐต่าง ๆ ยังคงต้องอิงอาศัยความมั่นคงของตนโดยผ่านทางความช่วยเหลือตนเองและความเป็นพันธมิตรเพื่อสร้างดุลอำนาจขึ้นมา
No comments:
Post a Comment